Otvorena izložba „Kroz svet insekata Srbije II“
U Galeriji Prirodnjačkog muzeja u Beogradu sinoć je svečano otvorena izložba „Kroz svet insekata Srbije II“ autora Aleksandra Stojanovića i Miroslava Jovanovića (1967 – 2020). Na svečanom otvaranju, posetioce su pozdravili direktor Prirodnjačkog muzeja g. Slavko Spasić koji je istakao značaj entomološke zbirke i dugogodišnjeg rada autora izložbe na njenoj zaštiti i konzervaciji, kao i dr Ljiljana Protić, muzejski savetnik u penziji, koja je zvanično otvorila izložbu.
Izložba je jedan od najsveobuhvatnijih pokušaja da se na jednom mestu javnosti približi izuzetno raznovrsni svet insekata u našoj zemlji. Posetioci imaju priliku da se upoznaju sa čak 2193 vrste pažljivo prepariranih insekata, smeštenih u 159 entomoloških kutija, što predstavlja značajan naučni i muzeološki poduhvat. Ukupno je izloženo 13 500 primeraka insekata, uz koje se nalazi i 68 ilustracija koje, zahvaljujući izuzetnoj detaljnosti prikaza, otkrivaju morfološke osobenosti nekih od najsitnijih insekata u Srbiji.
Velika vrednost izložbe leži u sistematičnom prikazu izuzetno raznovrsne faune insekata u Srbiji koja je po bogatstvu jedna od najzanimljivijih u jugoistočnoj Evropi. Na izložbi su prikazani svi insekatski redovi koji su do danas utvrđeni u Srbiji i svi primerci insekata razvrstani su prema redovima, familijama i vrstama kojima pripadaju. Naučni karakter izložbe upotpunjuju ilustracije, koje donoseći umetnički element u interpretaciji bioloških fenomena, omogućavaju publici da uoči detalje koji su nevidljivi golim okom i upoznaju se sa složenošću insekata kao grupe organizama.
Kroz preparirane primerke, ilustracije, fotografije i kratke tekstove na izložbi, autori izložbe vode publiku kroz „svet insekata“ podsećajući nas da najmanji među nama često nose najveće priče. Predstavljajući faunu insekata kao važan deo prirodnjačkog nasleđa Srbije, izložba ima za cilj da inspiriše na veće poštovanje, ali i očuvanje insekata kao biološki veoma važne grupe organizama.
Izložbu posetioci mogu da pogledaju do marta 2026. godine.
Fotografije priredio: Bora Milićević
Autori:
Aleksandar Stojanović
Miroslav Jovanović (1967 – 2020)
Galerija Prirodnjačkog muzeja, Mali Kalemegdan 5, Beograd
2. oktobar 2025 – mart 2026.
U Galeriji Prirodnjačkog muzeja (Mali Kalemegdan br. 5), 2. oktobra 2025. godine u 18 časova otvara se izložba „Kroz svet insekata Srbije II“ čiji su autori Aleksandar Stojanović i Miroslav Jovanović (1967 – 2020). Sa namerom da prikaže najbrojniju i jednu od najstarijih grupa organizama na zemlji, obnovljena i dopunjena izložba Prirodnjačkog muzeja „Kroz svet insekata Srbije II” je nastala sa ciljem da publici predstavi fascinantnu prirodu i naizgled neiscrpnu raznovrsnost insekata koji žive na području Srbije. Izložba ima za cilj da naglasi suštinsku ulogu insekata u prirodi i prikaže neke osnovne činjenice o njima, čime se posetioci upoznaju sa svetom koji je uglavnom nepoznat široj javnosti.
Posetioci će na izložbi imati priliku da se upoznaju sa 2 193 vrsta besprekorno prepariranih insekata koji su smešteni u 159 entomoloških kutija. Od leptira i buba do vrednih mrava i misterioznih bogomoljki, izložba prikazuje 13 500 pažljivo očuvanih primeraka insekata. Izložbu upotpunjuje i 68 ilustracija koje detaljnošću prikaza, ukazuju na neverovatno morfološke osobenosti nekih od najsitnijih insekata u Srbiji. Na izložbi je kroz preparirane primerke, ilustracije i fotografije prikazano ukupno 2 244 vrsta insekata.
Do sada je opisano preko 1 400 000 vrsta i svakim danom se otkrivaju nove. Iako njihova raznovrsnost daleko premašuje raznovrsnost svih ostalih životinja zajedno, do danas ne postoji jedinstven i potpun spisak vrsta insekata utvrđenih u Srbiji. Upravo zbog toga, jedno od najizazovnijih pitanja za entomologe jeste „Koliko vrsta insekata zaista živi u Srbiji?“
Autori, Aleksandar Stojanović i Miroslav Jovanović (1967 – 2020), kroz preparirane primerke, ilustracije, fotografije i kratke tekstove na izložbi prikazuju veliku raznovrsnost i bogatstvo faune insekata u Srbiji. Izložba ima za cilj da predstavi beskrajnu brojnost i raznovrsnost insekata Srbije, kao i da ukaže na njihov značaj u prirodi.
Svi primerci insekata razvrstani su prema redovima, familijama i vrstama kojima pripadaju. Na izložbi su prikazani svi insekatski redovi koji su do danas utvrđeni u Srbiji. Najzastupljeniji su leptiri sa 75 entomoloških kutija, slede tvrdokrilci sa 37 i opnokrilci sa 15 entomoloških kutija, dok su ostale grupe insekata srazmerno manje zastupljene. Nekoliko redova insekata, koji su malih dimenzija, predstavljeno je samo ilustracijama karakterističnih predstavnika specijalno urađenim za ovu izložbu.
Posetioci će na izložbi imati priliku da se upoznaju sa 2 193 vrsta besprekorno prepariranih insekata koji su smešteni u 159 entomoloških kutija. Od leptira i buba do vrednih mrava i misterioznih bogomoljki, izložba prikazuje 13 500 pažljivo očuvanih primeraka insekata. Izložbu upotpunjuje i 68 ilustracija koje detaljnošću prikaza, ukazuju na neverovatno morfološke osobenosti nekih od najsitnijih insekata u Srbiji. Na izložbi je kroz preparirane primerke, ilustracije i fotografije prikazano ukupno 2 244 vrsta insekata.
Izložbu prati publikacija istoimenog naziva „Kroz svet insekata Srbije“ koja strukturom prati izložene celine na izložbi. Štampana u boji, publikacija obrađuje sve redove i važnije familije insekata Srbije i govori o njihovom poreklu, morfologiji i značaju u prirodi. U publikaciji je na 127 strana sa 14 ilustracija, 98 fotografija i 39 tabli sa insektima predstavljeno 589 vrsta insekata iz Srbije. Prvobitno nastala za potrebe izložbe „Kroz svet insekata Srbije“, publikacija je, usled velikog interesovanja publike, objavljena kao treće, dopunjeno izdanje.
Izložba se realizuje pod pokroviteljstvom Ministarstva kulture Republike Srbije.
Prva postavka izložbe „Kroz svet insekata Srbije“ priređena je u Galeriji Prirodnjačkog muzeja u Beogradu tokom 2015. godine. Tokom pet meseci trajanja, izložbu je posetilo 12.897 posetilaca. Izložba je kao putujuća gostovala u Narodnom muzeju u Kraljevu (2016), u Zavičajnom muzeju – Zamku kulture Belimarković u Vrnjačkoj Banji (2016), Muzeju u Prijepolju, Zavičajnom muzeju Petrovca na Mlavi (2017). Pored muzejskih postavki koje je videlo više od 9 500 posetilaca, izložba je bila deo 23. međunarodnog sajma hortikulture BeoPlantfair – Bašta u srcu grada na Beogradskom sajmu u aprilu 2018. godine, a potom je, u nešto manjem formatu, obeležila i proslavu osmog rođendana Avalskog tornja.
Izložba „Kroz svet insekata II“ predstavlja proširenu i dopunjenu postavku i sumira dugogodišnji rad dvojice autora u oblasti entomologije, donoseći još bogatiji prikaz raznovrsnosti i značaja ove najbrojnije grupe živih bića. Izložba ima i posebnu simboličku vrednost – predstavlja omaž radu i posvećenosti jednom od autora, kao i trajno svedočanstvo njegovom doprinosu istraživanju insekata Srbije.
Izložba „Fosilizacija“ otkriva procese očuvanja života kroz milijarde godina postojanja Zemlje. Fosili, kao svedočanstva evolucije, klimatskih promena i velikih geoloških događaja, čine okosnicu ove izložbe koja na intrigantan i pristupačan način približava posetiocima jednu od najuzbudljivijih tema prirodnih nauka.
Autor izložbe je dipl. inž. Ranko Pejović, kustos paleozoolog Prirodnjačkog muzeja, čija je stručnost i dugogodišnja posvećenost istraživanju drevnog živog sveta rezultirala pažljivo odabranim eksponatima i multidisciplinarnim konceptom. Estetski doživljaj postavke oblikovale su Biljana Sovilj i Anja Marčetić, kreirajući scenografiju i dizajn koji publiku uvode u ambijent daleke prošlosti, kada je izgled planete bio potpuno drugačiji.
Posetioci će biti u prilici da se upoznaju sa različitim tipovima fosila – od indeksnih i „živih“ fosila do prelaznih oblika i subfosila, kao i sa osnovnim procesima fosilizacije, poput mineralizacije, mumifikacije i karbonizacije. Postavka pruža uvid u tafonomiju, nauku koja objašnjava uslove i mehanizme očuvanja ostataka nekada živih organizama.
Izložba obuhvata i zanimljive primere retkih načina konzervacije, poput očuvanih organizama u smoli ili ledu, koji otkrivaju neverovatne detalje drevnog života. Zahvaljujući eksponatima i interaktivnim segmentima, posetioci će moći da sagledaju kako su fosili pomogli u rekonstrukciji velikih izumiranja i promena koje su oblikovale savremene ekosisteme.
„Fosilizacija“ je izložba namenjena publici svih uzrasta, od najmlađih ljubitelja prirode do stručnjaka iz oblasti geologije, paleontologije i evolucione biologije. Svojom naučnom utemeljenošću, bogatim izborom eksponata i maštovito osmišljenom postavkom, ona predstavlja jedinstveno putovanje kroz duboku prošlost naše planete i naglašava neprolaznu vrednost fosila kao svedoka geoloških epoha.
Izložba traje do 16. septembra 2025.godine.
Autori: Dušica Stojanović, kustoskinja Muzeja Jugoslavije i dr Aleksandar Luković, kustos Prirodnjačkog muzeja u Beogradu
Scenografija izložbe i grafički dizajn: Julija Radosavljević, dr Aleksandar Luković
Fotografija: dr Aleksandar Luković, Gavrilo Maniković, Foto-arhiv Josip Broz Tito (Muzej Jugoslavije)
Prevod na engleski: Dragana Stojanović-Beširović
Galerija Prirodnjačkog muzeja, Mali Kalemegdan 5, Beograd
23. septembra 2024. – 1. mart 2025.
Izložba „Mineralna blaga Jugoslavije: primerci iz poklon zbirke Josipa Broza Tita” je nastala kao rezultat saradnje između Prirodnjačkog muzeja u Beogradu i Muzeja Jugoslavije. Multidisciplinarnost ove izložbe koja se ogleda u preplitanju društveno-političkog koncepta sa naučnim konceptom jedne epohe iz vremena posleratne Jugoslavije, pružiće vam jedinstvenu priliku da istražite dve fascinantne dimenzije jedne zbirke. S jedne strane, akcenat će biti stavljen na minerale kao prirodno bogatstvo, a s druge strane, u fokusu će biti društveno-politički kontekst koji je obeležio nastanak ove kolekcije.
Ova jedinstvena zbirka sadrži 850 minerala, a pored izuzetne mineraloške vrednosti, eksponati imaju i značajnu kulturno-istorijsku važnost. Među njima se ističu pokloni od drugih državnika, poput uzorka mesečevog tla-poklon Apolo misije, predmeti dobijeni povodom zasedanja KPJ, kao i kolekcije minerala dobijene tokom poseta rudnicima širom socijalističke Jugoslavije.
Ova zbirka minerala ujedno predstavlja i materijalno svedočanstvo o sprovođenju Zakona o Petogodišnjem planu u čijoj su realizaciji glavnu kariku činili radnici, posebno oni najproduktivniji, udarnici. Ova kolekcija minerala produbljuje priču o statusu koji su rudari imali u socijalističkoj Jugoslaviji.
Minerali iz poklon zbirke pružaju jedinstven uvid u geološko bogatstvo i rudarsku istoriju bivše Jugoslavije. Ona ne samo da predstavlja važne lokalitete i minerale karakteristične za svaku republiku, već i oslikava razvoj rudarske industrije u posleratnom periodu. Mnogi od prikazanih rudnika danas više nisu aktivni, što ovoj kolekciji daje dodatnu istorijsku vrednost. Takođe zbirka ilustruje geološku raznovrsnost regiona, od drevnih paleozojskih formacija do mlađih tercijarnih ležišta.
Pored naučne i istorijske vrednosti, ova kolekcija ima i značajan obrazovni potencijal, pružajući posetiocima priliku da se upoznaju sa bogatom geološkom baštinom regiona sa akcentom na važnost rudarstva u ekonomskom razvoju bivše Jugoslavije.
Izložba će biti otvorena do 1. marta 2025. godine.
Autor: dr Uroš Buzurović, kustos botaničar
Scenografija izložbe i grafički dizajn: Anja Marčetić, Biljana Sovilj
Grafička obrada i animacija: Srđan Ivanović
Stručni saradnici: dr Aleksandra Maran Stevanović (muzejski savetnik paleozoolog), Aleksandar Knežević (Biološki fakultet, Univerzitet u Beogradu)
Modeli: Aleksandar Stojanović (konzervator entomolog)
Autor ilustracija: Bora Milićević (likovni tehničar)
Fotografije: dr Uroš Buzurović , dr Nevena Kuzmanović, prof. dr Sanja Đurović, Jelena Bogosavljević
Prevod na engleski: Alisa Radić
Izložba „Biljka kao začin. U carstvu boja, mirisa i ukusa“ jedinstvena je naučno-estetska sinteza interdisciplinarnih znanja čiji simbolični koren čini biologija dok se u njenoj metaforičnoj krošnji prepliću istorija, etnologija, antropologija, umetnost, gastronomija i druge naučne i kreativne discipline. Autorsko delo dr Uroša Buzorvića, ova izložba predstavlja autentični senzorijum u slavu začinskih biljaka, koji posredstvom mirisa, ukusa i dodira vodi posetioca u svet čudesnih moći začina kojima su ispisane neke od najuzbudljivijih stranica ljudske istorije.
U pravom vatrometu boja i kaleidoskopu oblika 39 začinskih biljaka, smeštena je ova kompleksna, a prijemčiva izložba koja nas upoznaje sa biološkim poreklom i istorijatom začina, njihovim uticajem na velika geografska otkrića, političke i ekonomske uspone i padove.
Publika će imati priliku da sazna više o mitovima, predanjima i verovanjima vezanim za začine, ali i o njihovoj ključnoj ulozi u gastronomiji i proizvodnji parfema.. Maštovita postavka čiji dizajn potpisuju Anja Marčetić i Biljana Sovilj, ima naročitu mirišljavu i taktilnu dimenziju, koja omogućava posetiocu da oseti aromu i strukturu začinskih biljaka, kako onih egzotičnih, tako i onih koje rastu na tlu naše zemlje.
Izložbu prati reprezentativna publikacija koji autorski potpisuju dr Uroš Buzurović i dr Aleksandra Maran Stevanović, kao i niz različitih programa namenjenih publici svih uzrasta.
Pokrovitelj izložbe je Ministarstvo kulture Republike Srbije, a dobrotvori našeg projekta: Prvi srpski šafran iz Tamniča, Premijer čokolade, Aleva a.d. i Spice up Shop iz Beograda.
Izložba će biti otvorena do juna 2024. godine.
Autor: Dragana Vučićević, viši kustos za edukaciju
Scenografija izložbe i grafički dizajn: Anja Marčetić, Biljana Sovilj
Koautori za Mini kutak Ptice mudrice: Irena Hribšek (ornitolog), Vanja Parača (ornitolog)
Dizajn zvuka: Vladimir Milojević Vlatron
Autori ilustracija: Bora Milićević (likovni tehničar), Aleksandar Stojanović (konzervator entomolog), Biljana Mitrović (muzejski savetnik).
Fotografije: Sanja Alaburić (muzejski savetnik), Uroš Buzurović (kustos botaničar), Ana Paunović (muzejski savetnik), Aleksandar Stojanović (konzervator entomolog)
Galerija Prirodnjačkog muzeja, Mali Kalemegdan 5, Beograd
26. jul 2023 – novembar 2023. godine
Izložba „Priroda i jezik“ je multidisciplinarna izložba mozaičke strukture, koja na popularan način sublimira više različitih oblasti: biologiju, geologiju, anatomiju, fiziku, akustiku i oscilacije, stručnu terminologiju, leksiku i prirodu jezika, književnost, kodove, pismo, simbole i muziku. Izložba na slikovit način približava: jezik prirode i matematičkih pravilnosti u prirodi; načine komunikacije među živim bićima, uključujući korišćenje mirisa, feromona i boja; kako nastaju govor i glas na osnovu građe mišićnog organa, jezika, i usne duplje; kako se prenose informacije među ljudima, životinjama i biljkama, ali i ćelijama, kao i mnoge druge fenomene u prirodi.
Izložba je podeljena u pet tematskih celina i na popularan način objedinjuje naizgled različita polja prirodnih i društvenih nauka u cilju edukacije publike, razvijanja ekološke svesti i spoznaje značaja očuvanja Prirode i Planete. Ilustrovana je brojnim i atraktivnim eksponatima iz bogatih zbirki Prirodnjačkog muzeja, među kojima su
minerali (olivin, muskovit, getit itd.); fosili hipariona, pećinskog medveda i jelena megacerosa; puževi i školjke (Jakobova kapica, konjsko kopito, puž bačvar i dr.); eksponati ptica (utva zlatokrila, pčelarica, tetreb, paun, slavuj, sivi soko, kukumavka i dr.); ribe (morski konjic, veslonos, morski pas, čekićara); brojni insekti, gmizavci, krupni sisari (vuk, ris i dr.) i herbarski materijal (bor, jasen, hrast, sladun). Na izložbi će prvi put biti prikazani atraktivni eksponati kao što su ženka lava, ženka medveda, arktički vuk, beli paun, pojedine ptice (lastavica, čavka), kao i brojne insekatske vrste.
Autori:
Aleksandra Savić, muzejski savetnik Prirodnjačkog muzeja i
dr Snežana Jarić, naučni savetnik, Institut za biološka istraživanja „Siniša Stanković“ – Institut od nacionalnog značaja za Republiku Srbiju (IBISS)
autor ilustracija Bora Milićević, likovni tehničar Prirodnjačkog muzeja
Galerija Prirodnjačkog muzeja, Mali Kalemegdan 5
decembar 2022 – jun 2023. godine
Izložba ima za cilj da predstavi javnosti medicinska znanja i praksu lečenja ljudi prirodnim lekovitim sredstvima, koja su bila dostupna u srednjem veku u Srbiji. Osnovna medicinska i farmakološka znanja srednjeg veka bila su u početku vezana za manastire i bazirala su se na korišćenju brojnih lekovitih sredstava biljnog, životinjskog i mineralnog porekla. Zapisi o medicinskoj i farmakološkoj praksi vekovima su čuvani u brojnim manastirskim arhivama, ali u novije vreme, ove arhive se otvaraju i podaci se objavljuju u naučnim radovima. Istraživanje Hilandarskog medicinskog kodeksa je od izuzetnog značaja za kulturu i istoriju srpske medicine, farmacije i botanike, jer rasvetljuje brojne činjenice o tom periodu istorije.
Jedan od najpoznatijih i najzanačjnijih dokumenata srpske srednjovekovne medicine predstavlja rukopis „Hilandarski medicinski kodeks“ (15 – 16. vek), kao najkompletniji prevod velike zbirke rukopisa srednjovekovne medicinske prakse Salerno-Monpelje
škola. Rukopis je jedinstveni zbornik sačuvanih medicinskih i farmakoloških spisa, koji se mogu smatrati prvom srpskom i prvom slovenskom farmakopejom. Slični spisi napisani narodnim jezikom nisu postojali kod drugih slovenskih naroda, niti kod većine evropskih naroda u tom periodu.
Rukopis je 1952. godine otkrio akademik Đorđe Sp. Radojičić u riznici srpskog manastira Hilandar na Svetoj Gori. Njegovo otkriće predstavlja jedno od najznačajnijih koraka u istraživanju istorije medicine srednjeg veka u Srbiji, ali i u Evropi. Godine 1980. objavljeno je fototipsko izdanje Hilandarskog medicinskog kodeksa, a deceniju kasnije, akademik Relja V. Katić je objavio i prevod teksta sa staroslovenskog na savremeni srpski jezik, sa uvodnom studijom o istoriji srpske srednjovekovne medicine. Rukopis obuhvata nekoliko vrsta medicinskih spisa: Spisi iz interne medicine, Spisi o infektivnim bolestima, Toksikološki spisi, Spis iz pedijatrije, Terapijska uputstva, Spis iz hirurgije i Farmakološki spisi.
Spisi iz interne medicine i Farmakološki spisi su najobimniji deo Kodeksa. Poseban značaj Farmakoloških spisa se ogledao u sadržaju informacija o prostim i složenim lekovima (ulja, masti, pilule, melemi i sirupi) biljnog, životinjskog i mineralnog porekla, načinu njihove pripreme, primene i doze za tretman bolesti. Sadržaj Farmakoloških spisa ukazuje i na poznavanje karakteristika biljnih vrsta, njihovog porekla, stepena lekovitosti, načina i vremena sakupljanja.
Kodeks predstavlja riznicu narodnih medicinskih termina i prvo pisano delo koje istovremeno sadrži narodnu i naučnu botaničku terminologiju, zbog čega se može smatrati pretečom srpske botanike. Originalni primerak Hilandarskog medicinskog kodeksa i danas se nalazi u arhivi manastira Hilandar, dok se njegovo fototipsko izdanje čuva u Narodnoj biblioteci Srbije u Beogradu.
Izložba se sastoji iz tri celine. Prvi deo izložbe predstavlja medicinu starog i srednjeg veka u svetu i medicinska dostignuća brojnih civilizacija tokom istorije. U drugom delu predstavljena je medicina srednjeg veka u srpskim zemljama. Takođe, predstavljene su prve srpske bolnice (Hilandar i Studenica), prvi lekari u Srbiji, kao i manastirska, dvorska i gradska medicina.
Treću celinu predstavlja rukopis „Hilandarski medicinski kodeks“, čije je fototipsko izdanje izloženo u štampanom i digitalnom obliku. Kao zasebna celina predstavljen je Farmakološki spis sa brojnim lekovitim biljkama, među kojima su mnoge i danas aktuelne (kamilica, majčina dušica, nana, aloja, pelin, kopriva, ricinus i druge). Biljke su predstavljene u prirodnom obliku (kao bašta), kao herbarizovani primerci i u formi botaničkih ilustracija. Deo izložbe je posvećen i lekovima životinjskog i mineralog porekla iz zbirki Prirodnjačkog muzeja i Hemijskog fakulteta u Beogradu.
Kuriozitet izložbe su izuzetno retki, sačuvani srednjovekovni eksponati iz oblasti hirurgije sa područja Srbije iz 15-16. veka (hirurški nož, svrdlo za vađenje metaka, pincete, naočare lekara, skalpeli itd.), iz manastira Mažići kod Priboja i Muzeja Ras u Novom Pazaru. Predstavljena je i trepanovana lobanja (medicinski zahvat bušenja kosti lobanje radi oslobađanja od glavobolja) iz Narodnog muzeja Kikinda. Izložba je upotpunjena komponovanom muzikom i ekskluzivnim fotografijama manastira Hilandar i prirode Svete Gore, autora Aleksandra Vl. Markovića. Izložbu prati istoimena monografska publikacija, na 132 strane, rađena u koloru, autora Aleksandre Savić i Snežane Jarić. Izložbu su dizajnirali Ozarija Lašić Marković i Nebojša Vasiljević a dizajn i prelom kataloga je radila Snežana Rajković. Izložba se organizuje u saradnji sa Institutom za biološka istraživanja „Siniša Stanković“, Muzejom Ras iz Novog Pazara, Manastirom Banja (kod Priboja) Pravoslavne eparhije Mileševo, Narodnom bibliotekom Srbije, Bibliotekom Matice srpske, Hemijskim fakultetom u Beogradu i Narodnim muzejom Kikinda. Prijatelj izložbe je Institut za proučavanje lekovitog bilja „Dr Josif Pančić“. Izložba se organizuje uz podršku Ministarstva kulture Republike Srbije.
Autor: Boris Ivančević, Milan Paunović, Zoran Marković, Sanja Alaburić
Galerija Prirodnjačkog muzeja, Mali Kalemegdan 5
30. decembar 2021 – jun 2022.
Evolucija je veličanstveni proces koji je proizveo raznovrsnost živog sveta i bogatstvo prirode na našoj planeti. U tom zamahu stvaranja nastali smo i mi, ljudi, jedna od vrsta na razgranatom drvetu
života.
Izložba Prirodnjačkog muzeja prikazuje ekskluzivne predmete koji svedoče o prvim trenucima pojave života na Zemlji, o njegovom bujanju u okeanima, osvajanju kopna, razvoju ljudskih predaka i njihovom preobražaju u savremene ljude. Publika će imati priliku da vidi najstarije ikada pronađene fosile nastale u praokeanima pre 3,5 milijardi godina, najstarije životinje, prve biljke koje su se pojavile na kopnu. Neki od ovih izuzetnih predmeta su pronađeni na teritoriji današnje Srbije.
Ova izložba je jedinstvena prilika da se publika upozna sa ključnim materijalnim dokazima razvoja života na Zemlji i vidi predmete koji su rasvetlili evoluciju ljudske vrste. Putem atraktivnih eksponata lobanja, crteža i rekonstrukcija, prikazan je evolutivni niz drevnih predaka u evoluciji čoveka, dug više od 30 miliona godina. Ovi eksponati, nabavljeni u prethodne četiri godine, prvi put se javno izlažu na izložbi „Evolucija“. To su otkrića koja su oblikovala i odredila naš današnji pogled na svet.
Na ovaj način Prirodnjački muzej publici otkriva deo svetske kulturne prirodnjačke baštine koja se može videti samo u malobrojnim muzejima sveta, a ovom prilikom i kod nas. Izloženi su brojni eksponati: fosili stromatolita iz Australije stari oko 3,5 milijardi godina, najstariji dokaz o prisustvu živih bića na Zemlji, fosili prvih kopnenih biljaka pronađeni u istočnoj Srbiji, kao i skeleti današnjih životinja, koji nam otkrivaju kako evolucija menja i stvara nove vrste.
O tome svedoče i fosili primata (od kojih su neki otkriveni u Srbiji), kao i čovekolikih majmuna i ljudskih vrsta koje su izumrle. Među njima su i skeleti najčuvenijeg australopitekusa Lusi, otkrivenog u Etiopiji 1974. godine, zatim pekinškog i neandertalskog čoveka, ali i malo poznatog današnjeg bliskog rođaka ljudi, bonoboa. Svi eksponati su praćeni originalnim slikama i rekonstrukcijama mogućeg izgleda izumrlih biljaka, životinja, gljiva i predaka današnjih ljudi, koje su nastale u saradnji sa biolozima, paleontolozima i antropolozima.
Čoveku je teško da spozna ogromne vremenske periode geološke istorije Zemlje, koji su van iskustva kratkih života ljudi, a tokom kojih se evolucija odvija. Ipak, Prirodnjački muzej je na naučan i stručan način predstavio pouzdana svedočanstva o nastajanju vrsta, postanku čoveka i prirodnoj raznovrsnosti. Izložba na atraktivan i slikovit način rasvetljava veoma kompleksnu teoriju evolucije, ali i druga važna pitanja: Odakle ljudi? Šta je život? Šta je čovek?
Izložbom „Evolucija“ Prirodnjački muzej završava obeležavanje jubileja 125 godina od svog osnivanja. Istovremeno, postavlja i pitanje ─ kuda evolucija danas vodi ljudsku vrstu i da li je moguć njen opstanak, dok nemilice narušava prirodu oko sebe.
Izložba je edukativnog karaktera i namenjena je svim uzrastima. Svako predavanje kustosa je prilagođeno uzrastu grupe. Po dogovoru sa kustosima moguća je organizacija tematskih radionica. Izložbu prati publikacija “Evolucija”, koja se može kupiti u Galeriji.
Trajanje izložbe je do juna 2022.
